تب دنگی یک بیماری ویروسی ناشی از پشه «آئدس» است که اخیرا به یک نگرانی بهداشت عمومی جهانی تبدیل شده است. از آنجایی که شیوع دنگی به ویژه در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری همچنان در حال افزایش است، درک نقشی که تغذیه می تواند در حمایت از بهبودی و جلوگیری از عوارض این بیماری داشته باشد بسیار مهم است.

تب دنگی با طیف وسیعی از علائم، از جمله تب بالا، سردرد شدید، درد عضلانی و مفاصل، و راش پوستی مشخص می شود. در برخی موارد، بیماری می تواند به اشکال شدیدتر مانند تب خونریزی دهنده دنگی یا سندرم شوک دنگی پیشرفت کند که می تواند تهدید کننده زندگی باشد [1].

یکی از راه های اصلی که تغذیه می تواند بر تب دنگی تأثیر بگذارد، تأثیر آن بر سیستم ایمنی است. عفونت ویروس دنگی می تواند استرس قابل توجهی را بر بدن وارد کند، و یک سیستم ایمنی که به خوبی تغذیه شده باشد، برای پاسخ موثر و تسهیل بهبودی آماده تر است.مطالعات نشان داده اند که برخی از مواد مغذی نقش مهمی در حمایت از عملکرد ایمنی در طول عفونت دانگ ایفا می کنند. به عنوان مثال، کمبود ویتامین A و روی با علائم شدیدتر تب دنگی و خطر بالاتر عوارض مرتبط است [2]. این مواد مغذی برای عملکرد مناسب سلول های ایمنی و حفظ یک پاسخ التهابی سالم ضروری هستند.

همچنین مصرف مثادیر کافی ویتامین C و ویتامین E برای بهبود افراد مبتلا به تب دنگی بسیار موثر است. این مواد مغذی آنتی اکسیدانی می توانند به کاهش استرس اکسیداتیو و التهاب ناشی از ویروس کمک کنند و به طور بالقوه خطر آسیب به ارگان ها و سایر عوارض را کاهش دهند [3].

تغذیه همچنین در حفظ تعادل مایعات و الکترولیت مناسب نقش دارد که برای افراد مبتلا به تب دنگی بسیار مهم است. دنگی می تواند از طریق استفراغ، اسهال و افزایش نفوذپذیری مویرگی باعث از دست دادن مایع قابل توجهی شود که منجر به کم آبی و عدم تعادل الکترولیت می شود [4]. اطمینان از مصرف کافی مایعات، و همچنین مواد معدنی مانند سدیم، پتاسیم و منیزیم، می تواند به جلوگیری از این عوارض و کمک به بهبودی بدن کمک کند.

علاوه بر نیازهای تغذیه ای مستقیم، رژیم غذایی می تواند از طریق تأثیر آن بر سلامت کلی بر روند بهبودی تأثیر بگذارد. تب دنگی می تواند یک بیماری ناتوان کننده باشد، که اغلب باعث می شود افراد احساس خستگی و ضعف کنند. یک رژیم غذایی متعادل و غنی از مواد مغذی که انرژی کافی را فراهم می کند و از بازیابی جسمی و ذهنی پشتیبانی می کند، می تواند در طول این دوره بهبودی ارزشمند باشد.

بطور کلی برای بهره مندی از تغذیه مناسب در پیشگیری یا بهبود این بیماری بهتر است نکات زیر را رعایت کنید:

• غذاهای کامل و غنی از مواد مغذی مصرف کنید: مصرف انواع میوه ها، سبزیجات، غلات کامل، پروتئین های بدون چربی و چربی های سالم را افزایش دهید تا از دریافت کافی ویتامین ها، مواد معدنی و آنتی اکسیدان های ضروری اطمینان حاصل کنید.
• ویتامین ها و املاح تقویت کننده ایمنی را بشناسید: به طور خاص بر روی غذاهای غنی از بتاکاروتن و ویتامین A (مانند هویج و سبزیجات برگ سبز)، ویتامین C (مرکبات، فلفل دلمه ای، کلم بروکلی)، ویتامین E (آجیل، دانه ها و سبزیجات برگ سبز) و روی (غذاهای دریایی، مرغ، حبوبات) تمرکز کنید.
• مراقب کم آبی بدن و تعادل الکترولیت ها باشید: مصرف آب، نوشیدنی های غنی از الکترولیت (مانند آب نارگیل یا نوشیدنی های ورزشی) و غذاهای پر پتاسیم (موز، آووکادو، اسفناج) را افزایش دهید تا از کم آبی بدن و عدم تعادل الکترولیت جلوگیری کنید.
• مکمل های غذایی را در نظر بگیرید: در برخی موارد متخصصین تغذیه ممکن است مکمل های غذایی مانند ویتامین C یا روی را برای رفع کمبودهای خاص یا حمایت از روند بهبودی به شما توصیه کنند.

بطور کلی با در پیش گرفتن یک روند منظم و مشخص در رعایت رژیم غذایی تحت نظر متخصص تغذیه، می توان عوارض ناشی از بیماری تب دنگی را به حداقل رسانده و دوران بهبودی بهتر و سریع تری را برای بیماران رقم زد./ف. نوروزی فرد

«زهرا مغدانی» کارشناس ارشد علوم تغذیه ،گروه تغذیه بالینی دانشکده تغذیه و علوم غذایی

References:

[1] World Health Organization. (2022). Dengue and severe dengue. Retrieved from https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/dengue-and-severe-dengue

[2] Villamor, E., Fawzi, W. W. (2005). Effects of vitamin A supplementation on immune responses and correlation with clinical outcomes. Clinical Microbiology Reviews, 18(3), 446-464.

[3] Puerta-Guardo, H., Glasner, D. R., Espinosa, D. A., Messina, J. L., Timerman, D., Gutman, D. M., ... & Harris, E. (2016). Dengue virus NS1 protein disrupts the endothelial glycocalyx, leading to hyperpermeability. PLOS Pathogens, 12(7), e1005738.

[4] Martínez-Vega, R. A., Díaz-Quijano, F. A., Villar-Centeno, L. A. (2006). Potential role of dehydration in the disease severity of dengue. Revista Médica de Chile, 134(9), 1063-1066.